Mijn broertje van 12 vindt het verschrikkelijk als mijn ouders samen op vakantie gaan. Hij heeft weken van tevoren al een slecht humeur en doet zo afstandelijk mogelijk tegen mijn ouders. Ook loopt hij nachten te huilen, terwijl hij weet dat het geen verschil maakt aangezien mijn ouders toch gewoon op vakantie gaan. Als ze eenmaal een paar dagen weg zijn is alles ook weer helemaal goed. Dit gaat nu al een paar jaar zo en ik vraag me af of dit een vorm van angst of heimwee is en hoe ik mijn broertje kan helpen. Ik ben zelf 17 jaar oud en woon nog thuis. Als mijn ouders op vakantie zijn past mijn 22 jarige zus op, en mijn oma komt dagelijks langs om te helpen met huishoudelijke dingen. Mijn ouders proberen mijn broertje zoveel mogelijk te troosten, en te vertellen dat er helemaal niks ergs gebeurt als ze een weekje weg zijn. Ik denk dat hij misschien bang is dat mijn ouders iets ergs overkomt als hij er niet bij is, aangezien hij geen heimwee heeft als hij zelf bij een vriendje logeert of een paar dagen met school weg is.
Wat fijn dat jouw broertje zo’n zorgzame zus heeft! Goed dat je hem wilt helpen bij zijn angst en verdriet, en ons jouw vraag hebt voorgelegd! Compliment voor jou hoor! Gelukkig dat jullie oudere zus en oma bij jullie in huis komen, als je ouders op vakantie gaan. Dan sta jij er niet alleen voor met je broertje. Want dit is uiteraard niet jouw verantwoordelijkheid. Wel heel lief dat je hem wilt helpen.
Heimwee naar ouders
Uit je verhaal begrijp ik dat dit al enkele jaren speelt en dat je broertje al meerdere weken, voordat je ouders weggaan, dit gedrag laat zien. Wel fijn om te lezen dat het na een paar dagen afwezigheid van je ouders, wel weer beter met je broertje gaat. Dan heeft hij zich er waarschijnlijk wel aan overgegeven dat je ouders weg zijn. Prettig, want nachten huilen en niet slapen is slopend en niet goed voor je gezondheid. Vaak is het zo dat het voor de achterblijvers lastiger is, dan voor de vakantiegangers. Want die hebben vaak meer dan genoeg afleiding op hun vakantieplek. En voor de thuisblijvers gaat alles gewoon door…….
Verlatingsangst
Het klinkt een beetje als verlatingsangst; ook wel scheidingsangst genoemd. Heimwee is echt niet alleen iets voor kleine kindjes. Er zijn namelijk ook jongeren in de leeftijd van jouw broertje, die niet mee willen op bijvoorbeeld schoolkamp omdat ze niet zo lang bij hun ouders weg durven te zijn. Dit zijn geen moederskindjes, maar zij hebben verlatingsangst. Als je dit hebt, dan ben je constant bang dat de mensen waar je veel om geeft iets overkomt, of dat ze bij je weggaan. Dit kan heel vervelend zijn voor een kind, en ook voor zijn/haar omgeving. Zeker als het steeds extremere vormen aanneemt. Het zou kunnen zijn dat je broertje hier ook in enige mate last van heeft (ook al heeft hij zelf geen heimwee als hij uit logeren gaat bij een vriendje). Dit kan ik helaas niet alleen beoordelen op basis van jouw hulpvraag per e-mail. Als je meer wilt weten kun je uiteraard altijd, eventueel via de huisarts, op zoek gaan naar een hulpverlener bij jou in de buurt. Dit natuurlijk in goed overleg met je broertje en ouders.
Enkele tips
Ik weet niet wat jij en je ouders hier verder al mee/aan gedaan hebben. Het is ook niet bekend hoe je oudste zus en oma hiermee om gaan, op het moment dat zij voor jullie komen zorgen. Ik zeg heel vaak tegen ouders en kinderen: Waar zijn jullie goed in? Waar liggen mogelijkheden en kwaliteiten? Wat werkt er al wel (in deze situatie)? Ga daar naar op zoek en doe daar vooral meer van!
Ga in gesprek
Het lijkt mij heel fijn voor jou en je broertje, om hier als gezin over in gesprek te gaan. Wat gaat er allemaal in je broertje om? Wat doet dit met jou? Hoe is het voor je ouders om zo op vakantie te moeten gaan? Wat zou iedereen willen? En hoe kunnen jullie een oplossing vinden, waar iedereen tevreden mee is! Gezien je hulpvraag, maak jij je in ieder geval wel zorgen om zijn gedrag en welzijn. Het kan allerlei redenen hebben dat je broertje dit gedrag laat zien. Wil hij zelf ook mee op vakantie? Vindt hij het niet fijn dat jullie oudste zus en oma bij jullie in huis komen? Is hij bang dat er inderdaad iets ergs met je ouders gaat gebeuren op vakantie, of met jullie, als zij weg zijn? Mogelijk dat je dit eerst eens aan hem kunt vragen? Wat maakt hem nou precies zo boos en verdrietig? Als je weet wat er in hem omgaat, dan kun je daarmee aan de slag.
Help positief denken
Je kunt samen met hem gaan kijken naar zijn angst en dan met je ouders samen, hem leren om door die angst heen te gaan kijken. Stel dat er iets zou gebeuren; wat dan? Hoe zouden jullie het dan kunnen oplossen? Het kan zijn dat je broertje in zijn hoofd al allerlei rampscenario’s heeft bedacht die helemaal niet reëel zijn. Met behulp van RET (ratio emotieve therapie vorm) zou je hem kunnen leren om hem in de realiteit te houden. Je kunt helemaal vast komen te zitten in je eigen negatieve gedachtes. Het zou dan fijn zijn om hem te leren om positief te leren denken. Helpende gedachtes kunnen hem dan hierbij ondersteunen. Zie hiervoor ook het artikel ‘Kracht van de helpende gedachte’ wat mijn collega kindercoach Henrike Kloosterman heeft geschreven.
Aftelkalender
Feit is, dat je ouders toch gewoon op vakantie gaan. Ook al wil je broertje dit niet! Het gaat toch gebeuren en dit zal niet makkelijk voor hem zijn. Waarschijnlijk zelfs teleurstellend. En het zou heel fijn zijn als je broertje hier mee leert omgaan. Ik weet niet hoe ver van tevoren het bekend is, dat je ouders op vakantie gaan? Mogelijk dat een aftelkalender hem ook wat visuele ondersteuning zou kunnen bieden. Misschien vinden je ouders het een leuk idee om een soort van lieve-woorden-doosje te maken. Ze kunnen hiervoor bijvoorbeeld wat gekke fotós maken en wat leuke dingen op kleine briefjes schrijven, en deze allemaal in een doosje stoppen. Hier mogen jullie dan iedere dag van hun afwezigheid, een briefje/foto uit halen. Wat bijvoorbeeld ook zou kunnen helpen is dat jullie een aantal vaste momenten per dag zoeken, waarin je broertje zijn boosheid, angst en verdriet mag uiten; bijvoorbeeld 3 x 5-10 minuten per dag. Hiermee kader je zijn gedrag, zodat hij niet doorschiet in zijn angsten en boosheid. Je zult dan merken dat na enige oefening hiermee, hij waarschijnlijk die 3 x per dag, of die volle 10 minuten helemaal niet meer nodig heeft.
Mindfulness
Mindfulness is ook een hele mooie manier om te leren om met emoties om te gaan, de emoties toe te laten en deze daarmee ook te leren accepteren. Boosheid en verdriet mag er zijn, het gaat er om dat hij ermee leert omgaan en het leert te accepteren. Van tijd tot tijd krijgen we allemaal veel prikkels te verwerken. Het is druk en het is veel! Soms veel te veel. Om je goed staande te kunnen houden in deze periodes, is het prettig als je jezelf kunt ontspannen en vaardigheden kent, om een hoofd vol gedachten tot rust te kunnen brengen. Ook is het fijn om te weten hoe je met lastige emoties om kunt gaan zonder er helemaal door meegesleept te worden of je steeds maar zorgen te maken. Mindfulness voor kinderen zou hem hierbij kunnen helpen.
Digitaal contact
In deze tijd hebben we natuurlijk ook het gemak van computers en mobiele telefoons. Hierdoor zou er misschien ook een mogelijkheid kunnen zijn voor contact met je ouders bij hun afwezigheid. Je ouders zouden bijvoorbeeld zo af en toe een mailtje kunnen sturen. Of misschien mag je broertje een paar keer in die week, op afgesproken tijden, even bellen of een smsje/whats-appje sturen. Wie weet hebben jullie zelfs wel de gelegenheid tot skypen; zodat hij je ouders ook even kan zien.
Dit soort dingen zullen het vast en zeker wat gemakkelijker kunnen maken voor je broertje, en daarmee ook voor jou en je ouders. Zet hem op, lieve zus! Indien je nog meer tips wilt, dan kun je altijd contact opnemen.
Ik wens jullie veel succes en een hele fijne vakantie voor je ouders!