Als moeder twijfel ik regelmatig of ik het wel goed doe. En met ‘het’ bedoel ik De Opvoeding. Op mijn werk praat ik dagelijks met ouders over opvoeden. In theorie weet ik ‘hoe het hoort’. Thuis ben ik echter geen psycholoog, maar moeder. En dat maakt dingen anders; moeheid, stress en een emotionele band zorgen ervoor dat het niet altijd gaat ‘zoals het hoort’. Dan ben je even niet consequent, duidelijk of rechtvaardig; je vindt het zielig, bent te moe om vol te houden of reageert net iets te heftig.
Opvoeden is ook geen éénrichtingsverkeer. Het is een interactie tussen ouder en kind. En ja, een kind reageert ook niet altijd ‘zoals het hoort’. En dus merk ik dat niet alle strategieën zo werken als ik graag zou willen.
Vlak nadat Yenthe was geboren ging Tijn aandacht vragen door ’s avonds uit zijn bed te komen. Als een echte ‘Nanny Jo’ legden wij hem steeds weer terug in bed, waarbij we niks zeiden, geen oogcontact maakten en een neutrale uitdrukking op ons gezicht probeerden te houden. Het had helaas niet het effect wat wij hoopten. Tijn zag het als een spelletje, vond het wel lachen en bleef dus niet liggen. Ook niet nadat ik hem op een avond wel 30 keer terug had gebracht naar zijn bed. Ik voelde me duizelig en toen Tijn bij de 31e keer zei ‘Dat is grappig’, had ik het helemaal gehad. Ik ben naar beneden gegaan, heb het traphekje dicht gedaan en heb niet meer gereageerd. Na een tijdje was het rustig boven en bleek hij met het licht aan in slaap gevallen te zijn. Helemaal geen aandacht geven bleek in dit geval beter te zijn en had ook op de langere termijn effect.
Een ander ‘probleem’ dat bij Tijn speelt zijn angsten. Langzamerhand leer ik deze meer te begrijpen en kan ik er beter mee omgaan. Maar ook daar twijfel ik vaak of ik het wel goed doe. Tijn is voor veel dingen bang; de stofzuiger, de boor, de föhn, harde wind, op bezoek gaan (bij zowel bekende als onbekende mensen), de kapper, de dokter, onverwachte en nieuwe situaties. Als Tijn bang is uit dit zich in opstandig gedrag: hij gaat gillen, schreeuwen en op de grond liggen. En aangezien hij 22 kilo weegt en niet meegeeft kan ik hem niet even optillen. Hij is dan in paniek, maar oogt als een dwarse peuter, waardoor mensen zijn gedrag nogal eens verkeerd beoordelen.
En wat zullen ze dan van mijn aanpak vinden?’, gaat door mijn hoofd. ‘Is het wel goed wat ik doe? Ben ik niet te lief? Moet ik strenger zijn?’ Ik ga vaak op mijn gevoel af en denk dat ik Tijn goed genoeg ken om te weten hoe ik op hem moet reageren. Maar toch….Gelukkig las ik in een blad een artikel over angst bij jonge kinderen. Hun tips sloten goed aan bij mijn eigen ideeën en gaven me ook weer nieuwe inzichten. Er stond onder andere dat uitleggen van wat er gebeurt kinderen kan helpen hun angst de baas te worden. Dat was wel een goed idee om meer bij Tijn te gaan gebruiken.
Als snel was er een goed oefenmoment; het zwembad. Tijn had er van tevoren veel zin in, maar omdat het iets onbekends was, was ik voorbereid op een paniekaanval. En inderdaad: zodra we langs de kassa waren, begon het; hij schrikt van de föhn, begint te gillen en laat zich op de grond vallen. Ik sleur hem bijna letterlijk een kleedhokje in. Ik neem hem op schoot en leg uit dat de föhn lucht blaast en dat de haren daarvan droog worden. Veel effect heeft het niet; ik moet hem stevig vasthouden omdat hij begint te trappen, zich los probeert te wringen, schreeuwt en gilt. Rustig blijf ik tegen hem praten en leg stap voor stap uit wat we gaan doen: uitkleden, zwembroek aan, naar het kluisje, eerst op een stoel zitten en dan misschien pas het zwembad in. Ik herhaal dit nog een paar keer. Naar huis gaan is geen optie; behalve dat je daarmee je angsten niet overwint, heb ik net tien euro betaalt. Langzamerhand zie ik effect van mijn aanpak; Tijn wordt steeds rustiger. We kunnen ons omkleden en naar het zwembad gaan. We gaan eerst op een stoel zitten, maar als Tijn de glijbaan ziet is hij al snel in het water. Hij is over zijn angst heen, gaat wel twintig keer van de glijbaan, durft mee naar het grote bad en wil uiteindelijk niet meer naar huis.
Ik ben trots. Op ons allebei. Tijn heeft zijn angst overwonnen en het is mij gelukt hem hier doorheen te praten. Goed voor ons zelfvertrouwen. En volgende week gaan we weer!