Oorzaken slaapproblemen dreumes en peuter

Oorzaken slaapproblemen kind

Alle mensen hebben wel eens te maken met slaapproblemen. Wie slaapt er niet eens moeilijk in, slaapt onrustig of wordt ’s nachts om de haverklap wakker? Waarom komen problemen met slapen echter relatief vaak voor bij kinderen tussen de 1 en 4 jaar? Lees in dit artikel over de 6 belangrijkste oorzaken van slaapproblemen bij kinderen. Op zoek naar een boek over slaapproblemen bij kinderen? Dan raden wij het boek Slaap! voor dreumes en peuter aan. Hier vind je veel praktische tips om je kind van 1 – 4 jaar door te leren slapen. 

Slaapproblemen kunnen veroorzaakt worden doordat kinderen simpelweg nog niet moe zijn, te veel prikkels en indrukken overdag hebben opgedaan, door lichamelijke ongemakken en door fasegebonden problemen zoals (scheidings)angst, nachtelijke angsten en protestgedrag, oftewel ‘het eigen willetje van het kind’. Zijn jullie de slaapproblemen van je kind helemaal zat? Lees dan ook het stappenplan ‘Hulp bij slaapproblemen kind’ en het stappenplan ‘Welke therapeut voor slaapproblemen kind’.

Zes oorzaken slaapproblemen kind

Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van slaapproblemen bij kinderen? Grofweg kan je zeggen dat er kinderen zijn die slecht slapen vanwege lichamelijke klachten en ongemakken, te veel prikkels hebben gekregen overdag, simpelweg nog niet moe zijn of juist oververmoeid zijn en kinderen die niet slapen vanwege ‘fasegebonden’ problemen. Kijk hieronder voor de meest voorkomende oorzaken van slaapproblemen bij kinderen.

1. Lichamelijk ongemakken of medische oorzaken

Denk bijvoorbeeld aan (chronisch) ontstoken amandelen. Bij veel kinderen verdwijnen de slaapproblemen na het verwijderen van de keel- en neusamandelen. Lichamelijke ongemakken zoals jeuk en huidirritatie, maar ook een te warme of koude kamer en bijvoorbeeld knellende kledingstukken, kunnen een negatieve invloed hebben op het slaapgedrag van jouw kind.

2.Overprikkeldheid, te veel indrukken

Jonge kinderen kunnen overprikkeld raken door de visuele en auditieve indrukken die zij gedurende de dag hebben opgedaan, helemaal als zij deze indrukken nog niet goed kunnen plaatsen in hun ervaringswereld. Het inslapen wordt helemaal bemoeilijkt als deze indrukken vlak voor het slapen gaan worden opgedaan. Drukke televisiebeelden en drukke spelletjes vlak voor het slapen zijn daarom niet aan te raden. Sommige kinderen zijn hier weer gevoeliger voor dan andere kinderen.

3. Nog niet moe zijn of juist oververmoeidheid

De behoefte aan slaap verschilt van kind tot kind. Stem het bedritme ook af op het bioritme van jouw kind. Ook kan een kind door het programma van de dag meer of minder vermoeid zijn en kan je hier als ouder rekening mee houden door iets af te wijken van het normale bedritme. Misschien lijkt het tegenstrijdig, maar kinderen die overdag heel actief zijn geweest, moeten eerst vaak even bijkomen in een rustige omgeving voordat zij de slaap kunnen vatten. Kinderen die te moe zijn of zelfs slaapgebrek hebbben, slapen over het algemeen juist onrustig en minder goed. Slaapgebrek kan je herkennen aan kinderen die overdag futloos zijn, weinig spelen en prikkelbaar zijn.

4. Scheidingsangst

Scheidingsangst of verlatingsangst komt bij bijna alle kinderen voor en is onderdeel van het hechtingsproces wat alle kinderen doorlopen. Bij baby’s vanaf 6 maandenkomt scheidingsangst al voor, maar vaak tussen de 18e en het derde levensjaar hebben kinderen hier het meest last van. Aanvankelijk begrijpt de baby of dreumes niet dat hun vader of moeder niet definitief weg is, als deze even uit het zicht verdwenen zijn. Dit kan natuurlijk hevige angst veroorzaken en invloed hebben op het slaapgedrag. Kinderen moeten emotionele zelfstandigheid nog leren. Peuters hebben de directe nabijheid van hun ouders vaak nog nodig als zij zich vervelend voelen en/of gefrustreerd zijn.

5. Nachtelijke angsten, nachtmerries

Jouw dreumes en peuter leeft in een ‘magische wereld’. In deze leeftijdsfase is het heel normaal dat alles kan en alles bestaat en kunnen kinderen nog niet goed onderscheid maken tussen fantasie en werkelijkheid. Kinderen op deze leeftijd hebben een rijke fantasie en geloven in tovenaars, trollen, heksen, spoken, de krokodil onder het bed en bedenken zelf de meest bijzondere verhalen. Het is dan ook niet gek dat kinderen door deze magische wereld nachtelijke angsten en nachtmerries kunnen ontwikkelen. Nachtmerries komen op alle leeftijden voor, maar het meest frequent tussen het tweede en zesde levensjaar.

Boekentips over slaapproblemen:

• Het baby en peuter slaapboek, M. Stapper
• Slaap! Voor dreumes en peuter, S. Willekes
• De taal van huilen, A. J. Solter
• Mijn kind heeft pijn, L. Goubert
• Waarom huilt je baby en hoe je je kind kunt troosten, T. Harms
• Baby reflux, S. Lampe
• Regelmaat en inbakeren, R. Blom

6.Protestgedrag, het eigen willetje

Autonomieontwikkeling, oftewel het ontwikkelen van de eigen wil, is heel normaal voor deze leeftijdsfase. Kinderen experimenteren in deze periode volop met hun gedrag om bepaalde dingen voor elkaar te krijgen. Zij zullen natuurlijk elke gelegenheid aangrijpen om het net even anders te doen dan dat van de ouders wordt verwacht. En waar kan je een mooiere machtsstrijd voeren dan bij het naar bed gaan? Protestgedrag en het eigen willetje zijn dus vaak oorzaak van slaapproblemen bij kinderen.