Signalen van problemen motorische ontwikkeling
Welke signalen kunnen op motorische ontwikkelingsproblemen duiden? In dit artikel zijn verschillende schema’s opgenomen met signalen die mogelijk een teken kunnen zijn van een belemmerde motorische ontwikkeling. Wij raden het boek Kind in ontwikkeling aan voor ouders en professionals die met jonge kinderen werken en die meer willen weten over de normale en afwijkende ontwikkeling.
Omdat alle kinderen zich op verschillende manieren en in hun eigen tempo ontwikkelen, hoeft uiteraard niet elk signaal direct een reden voor zorg te zijn. Benieuwd hoe je de ontwikkeling kan stimuleren? Lees dan ook de tips en speeltips hoe je spelenderwijs de motoriek van kinderen stimuleert en de tips in het boek Stap voor Stap.
Boekentips motorische ontwikkeling kinderen:
Bovenstaande bekijk je via Bol
Algemene signalen belemmerde motorische ontwikkeling:
Het kind heeft:
- Problemen met fijn motorische taken; knippen en knutselen
- Problemen met schrijven (slordig handschrift en/of laag schrijftempo)
- Is onhandig (veel vallen, stoten, dingen omstoten)
- Een houterige motoriek
- Een opvallende houding
- Geen plezier in bewegen ( gymlessen, spelen op straat)
- Veel angst in bewegingssituaties (schommelen, klimmen, springen)
- Overschat of onderschat zichzelf bij bewegingstaken
- Te weinig of teveel spierkracht
- Een slappe of te hoge spierspanning
- Doet bewegingen te hard of juist te zacht
- Is heel druk (heeft moeite met stil zitten)
- Moeite zich te concentreren
- Is snel vermoeid
- Mogelijk: kinderen met cognitieve- en/of sociaal- emotionele problemen
Bovenstaande signalen kunnen niet op elke leeftijd als vreemd, of afwijkend gezien worden. Onderstaand schema’s geven een indicatie op welke leeftijd bepaalde signalen of vaardigheden als mogelijk afwijkend gezien kunnen worden.
Signalen belemmerde motorische ontwikkeling 0 – 2 jaar
| Vaardigheden 0-2 jaar | Uiterste leeftijd |
| Armbewegingen van het kind lijken zeer ongecontroleerd | 4 maanden |
| Het kind kan in zittende positie het hoofd niet stabiel rechtop houden | 5 maanden |
| Het kind kan in buikligging het hoofd niet oprichten en om zich heen kijken | 6 maanden |
| Het kind kan een voorwerp niet overpakken van de ene in de andere hand | 8 maanden |
| Het kind pakt geen dingen of grijpt mis naar dingen | 8 maanden |
| Het kind heeft een slappe spierspanning; het kind lijkt een zoutzak als hij ergens wordt neergezet | 15 maanden |
| Het kind heeft een te hoge spierspanning; bij het kind zijn constant bewegingen waar te nemen en lijkt niet tot rust te komen | 15 maanden |
| Het kind kan nog niet los lopen | 20 maanden |
Signalen belemmerde motorische ontwikkeling 2 – 4 jaar
| Vaardigheden 2-4 jaar | Uiterste leeftijd |
| Het kind valt veel | 2 jaar |
| Het kind valt om bij het trappen tegen een bal | 2,5 jaar |
| Het kind botst, stoot zich vaak tegen muren, deuren en voorwerpen | 2, 5 jaar |
| Het kind kan nog niet goed hardlopen | 3 jaar |
| Het kind doet niet mee met bewegen en spelen in een groep | 3 jaar |
| Het kind kan geen bewegingen nadoen of imiteren | 3,5 jaar |
| Het kind heeft grote moeite om van richting te veranderen tijdens rennen | 3,5 jaar |
| Het kind kan geen grote bal vangen door iemand anders aangegooid | 3,5 jaar |
| Het kind heeft problemen met de fijne motoriek, het kind heeft moeite om te spelen met kleinere materialen zoals lego (geen plezier bij deze taken) | 4 jaar |
| Het kind loopt steeds op zijn of haar tenen | 4 jaar |
Signalen belemmerde motorische ontwikkeling 4 – 6 jaar
| Vaardigheden 4-6 jaar | Uiterste leeftijd |
| Het kind kan nog niet alternerend traplopen (benen per tree afwisselen) | 4 jaar |
| Het kind is erg angstig in bewegingssituaties zoals klimmen op klimrek | 4 jaar |
| Het kind snapt het verschil tussen links en rechts niet | 4,5 jaar |
| Het kind heeft veel moeite bij gebruik van mes en vork, knoeit veel | 4,5 jaar |
| Het kind heeft geen goed begrip van lengte, breedte, hoogte en afstand | 5 jaar |
| Het kind overschat zijn eigen mogelijkheden (daardoor ongelukjes) | 5 jaar |
| Het kind kan niet langer dan drie seconden op 1 been staan en valt om wanneer het over een streep moet lopen | 5 jaar |
| Het kind kan bij rennen niet stoppen op commando van iemand anders | 5 jaar |
| Het kind kan geen knopen dichtmaken en/of veters strikken | 5 jaar |
| Het kind heeft een slecht tijdsbesef | 5,5 jaar |
| Het kind kan niet hurken of meer dan drie keer hinkelen | 5,5 jaar |
| Het kind kan vaak de weg naar huis niet goed vinden | 6 jaar |
| Het kind heeft moeite met fietsen, rolschaatsen, koprol maken | 6 jaar |
| Het kind heeft geen plezier en onttrekt zich aan de gymles | 6 jaar |
Ondersteuning bij motorische problemen
Wanneer kinderen één of meerdere van bovenstaande vaardigheden op de uiterste leeftijd in de tabel niet beheersen, kan sprake zijn van een motorische achterstand of stoornis. Het kan dan raadzaam zijn dit te laten onderzoeken door een deskundige. Er bestaan verschillende praktijken voor bijvoorbeeld kinderfysiotherapie waar kinderen onderzocht en behandeld kunnen worden.
Daarnaast zijn nog tal van andere specialisten die kinderen kunnen helpen in hun motorische ontwikkeling zoals: oefentherapeuten (Mensendieck, Cesartherapie), Motorische Remedial Teachers (MRT) en speciale gymclubs waar motorische vaardigheden geoefend worden.
[…] motoriek of geen plezier in het spelen. Niet elk signaal hoeft een reden tot zorg te zijn. Op kijkopntwikkeling.nl vind je een mooi schema waarbij aangegeven wordt op welke leeftijd bepaalde signalen of […]