Wat is motorische ontwikkeling?

Wat is motorische ontwikkeling?

De motorische ontwikkeling wordt vaak onderverdeeld in grove of grote motoriek en fijne of kleine motoriek. Bewegingen als lopen, zwemmen en een bal schieten vallen onder de grove motoriek. Bewegingen waar vaak meer aandacht of concentratie voor nodig zijn, zoals knippen, schrijven of een speld oppakken, zijn onder fijne motoriek te scharen. In het boek Kind in ontwikkeling van A.C. Bilo staat de grove en fijne motoriek op een prettige en toegankelijke manier met behulp van schema’s beschreven.

In dit artikel wordt de definitie, de meest bekende therorieën en het belang van de motorische ontwikkeling uitgelegd. Verder lezen? Dan raden wij het boek Motorische ontwikkeling van kinderen van J. B. Netelenbos aan. Lees ook de andere artikelen over de mijlpalen en problemen binnen de motorische ontwikkeling.

Boekentips (motorische) ontwikkeling kinderen: 

Bovenstaande bekijk je via Bol

1. Kind in ontwikkeling, A.C. Bilo
2. Ontwikkeling in vogelvlucht, M. Delfos
3. Ontwikkelingspsychologie, R. S. Feldman
4. De motoriek van kinderen met dyspraxie, L. A. Kurtz
5. DCD hulpgids voor leerkrachten, E. van Haeften
6. Uit de pas, C. Kranovitz
7. Het hele brein, het hele kind, D. J. Siegel
8. De lastige kleuter, B. van der Grift

Definitie motorische ontwikkeling

Er zijn verschillende definities bekend over motorische ontwikkeling. Een bekende definitie van V.G. Payne luidt: ‘De motorische ontwikkeling bestaat uit de veranderingen in motorisch gedrag die de interactie van het rijpende organisme en zijn omgeving reflecteert’. Uit deze definitie valt op te maken dat zowel aanleg als de omgeving een onderdeel vormen binnen de motorische ontwikkeling. Met andere woorden; de ontwikkeling wordt naast de genetische aanleg ook bepaald door de mate waarin het kind door de omgeving gestimuleerd wordt. De invloed van ouders, broertjes en zusjes, de school en de mate waarin het kind buitenspeelmogelijkheden heeft, zijn dan ook allemaal van belang.

Theorieën

Naast de verschillende definities bestaan heel wat theorieën over dit ontwikkelingsgebied. Veel theorieën proberen de ontwikkeling in een bepaalde volgorde te zetten en/of te verklaren. Met name de volgorde (ontwikkelingsfasen en motorische mijlpalen) zijn interessant om te vermelden. Deze ontwikkelingsfasen en motorische mijlpalen kunnen inzicht geven in wat een kind op een bepaalde leeftijd kan.

Belangrijk om in het oog te houden is dat elk kind anders is en dat het volstrekt normaal is dat ieder kind zijn ontwikkeling op zijn eigen manier doorloopt. Wel kunnen grote afwijkingen reden zijn om dit te laten onderzoeken door een deskundige. Wanneer blijkt dat een kind ten opzichte van zijn leeftijdgenoten een grote motorische achterstand heeft, is het van belang dit te behandelen.

Belang motorische ontwikkeling

Bij jonge kinderen speelt de motoriek een belangrijke rol in de ontwikkeling. Op veel gebieden van de ontwikkeling heeft het kind motorische vaardigheden nodig. Bij het ontdekken van de wereld is het noodzakelijk dat je kunt bewegen. Bij het onderzoeken van de wereld moeten kinderen dingen kunnen pakken en vasthouden. Kinderen zijn nieuwsgierig en willen tijdens deze zoektocht dingen betasten en verplaatsen. Het spreekt voor zich dat voor al deze handelingen motorische vaardigheden noodzakelijk zijn, maar ook het leren van spraak en het uiten van emoties vraagt om motorische vaardigheden.

De grove en fijne motoriek zijn nauw met elkaar verbonden. Kinderen moeten vaak bepaalde basisvoorwaarden binnen de grove motoriek beheersen, voordat zij toe zijn aan bepaalde taken binnen de fijne motoriek (bijvoorbeeld schrijven). Beheersing van het evenwicht is bijvoorbeeld een voorwaarde om netjes te kunnen schrijven. De grove en fijne motoriek zijn dan ook nauw verbonden met de andere ontwikkelingsgebieden. Kortom, problemen binnen dit ontwikkelingsgebied kunnen een grote invloed kunnen hebben op de gehele ontwikkeling van een kind.