“Mijn kind is zo vaak verkouden, ik maak me zorgen dat zijn afweersysteem niet goed werkt….” Met deze zorg kwamen ouders vaak op mijn spreekuur. Mijn vraag was meestal: “hoe lang is uw kind daar dan ziek van?”
Afweersysteem
Bijna altijd antwoordden de ouders dan dat het vanzelf in een aantal dagen of weken weer over ging, maar dat de verkoudheid zo snel weer terug kwam. Ik kon hen dan geruststellen: Als het kind geen goed functionerend afweersysteem heeft, dan zal het een ziekte niet zo makkelijk overwinnen. Dat het vaak een verkoudheid oppikt zegt niets over het afweersysteem, meer iets over de veelheid van verkoudheidsvirussen.
Verkoudheidsvirussen
Ons afweersysteem kan alleen voorkomen dat we ziek worden als we met een bekend virus worden geconfronteerd. Heb je eenmaal waterpokken gehad, dan zal je dat niet snel nog eens krijgen. Het probleem met verkoudheidsvirussen is, dat je daarvan zo veel verschillende hebt en dat er steeds weer nieuwe bijkomen omdat het virus muteert.
Gemiddeld zes keer per jaar verkouden
De gemiddelde volwassene heeft wel 2x per jaar een luchtweginfectie, maar een kind wel 6x per jaar. Dat komt omdat het kind nog veel minder in contact is geweest met virussen die luchtweginfecties veroorzaken en er dus meer tegen komt waar het nog geen weerstand tegen heeft opgebouwd. Omdat er in het najaar en de winter nu eenmaal meer luchtwegvirussen actief zijn, zal uw kind er in die periode het meest last van hebben.
Maanden achter elkaar verkouden?
Zo’n luchtweginfectie (verkoudheid) is meestal na 3 weken weer genezen, maar het is niet ondenkbaar dat een nieuw virus zijn kans al weer grijpt. Zo kan het lijken of uw kind maanden achtereen verkouden is. Reken maar uit: 6×3 = 18 weken. Hoe vervelend ook, we moeten eerst ziek worden, verkouden zijn om weerstand op te bouwen tegen de ziekte verwekker. Bij een volgende confrontatie zal ons afweersysteem dan snel ingrijpen en ziek worden voorkomen.
Ineffectief afweersysteem
Zelden komt het voor dat ons afweersysteem niet goed functioneert. Dat kan aangeboren of later ontstaan zijn. Dat uit zich in ernstige of ongebruikelijke infecties die herhaaldelijk optreden, of infecties door micro-organismen die normaal geen ziektes veroorzaken. Niet goed functioneren van ons immuunsysteem kan afgezien door ernstige ziektes ook door sommige medicijnen veroorzaakt worden. Het gaat te ver om er in dit artikel dieper op in te gaan. Kinderen met een ineffectief immuunsysteem zullen zeer frequent ziek zijn en vaak ontwikkelingsstoornissen hebben, de groei blijft achter bij de verwachting.
Hoe een betere weerstand op bouwen?
Het enige wat effectief lijkt te zijn is te zorgen voor voldoende nachtrust, gevarieerde voeding (zie de schijf van vijf), kortom een gezonde leefstijl. Bij ernstig ondergewicht is de weerstand vaak verminderd.
Medicijnen, supplementen en vitamines?
Helpen (homeopathische) medicijnen, voedingssupplementen en vitamines de weerstand te verbeteren? Hier is geen wetenschappelijk bewijs voor. Bij een normaal gezond en gevarieerd voedingspatroon is vitamine tekort niet te verwachten. Te veel opgenomen vitamines worden door het lichaam meestal ongebruikt geloosd, hoewel sommige vitamines zich op kunnen stapelen en zelfs schadelijk kunnen zijn. Zonder aangetoond tekort is het gebruik van extra vitamines dus niet aan te bevelen. Overigens is het bij kleine kinderen wel zinvol de door het consultatiebureau aanbevolen vitamines toe te dienen.