Er bestaan verschillende soorten pengrepen. Hieronder een overzicht uit het boek ‘Zo zit dat met schrijven’, van L. Wouters en M. Schaerlaeckens (2009).
Onrijpe pengrepen:
Het kind houdt het potlood vast in de palm van zijn of haar hand. De bewegingen van het potlood komen bij de onrijpe greep nog vanuit de pols, arm en romp. Bij deze greep zien we geen duim- en vingerbewegingen.
Overgangsgrepen
Deze grepen worden vaak gezien als tussenstap naar een rijpe greep. De kinderen houden het potlood met duim- en vingerbeweging vast, maar bewegingen komen nog vanuit de pols en elleboog.
Rijpe grepen
Deze greep ontwikkelt zich over het algemeen tussen de vier en zes jaar. Het potlood beweegt bij de rijpe greep vanuit de duim en vinger. De dynamische driepuntsgreep is de meest toegepaste en aangeleerde rijpe pengreep. De schrijfgreep die het meest wordt toegepast en wordt aangeleerd is de dynamische driepuntsgreep (afbeelding 1). De pengreep op afbeelding 4 is de ‘à la rondo greep’, ‘Amerikaanse’ pengreep of ook wel de aangepaste driepuntsgreep genoemd. Deze greep kan prettig zijn voor kinderen met een lage spierspanning en/of voor kinderen met weinig kracht in hun vingers. Met name bij kinderen waarbij de duim en wijsvinger een instabiele basis vormen is de aangepaste driepuntsgreep een uitkomst.
Best team van Kijk op Ontwikkeling.
Ik ben de vader van de 4-jarige zoon, een blij ventje in groep 1 van de basisschool. Hij ontwikkelt zich uitstekend en is voor zijn leeftijd bijzonder goed in het inkleuren van kleurplaten. De pengreep die hij hierbij gebruikt, is de a la
rondo-greep. Hij heeft zichzelf deze op jonge leeftijd aangeleerd. De leraar van mijn zoon wil graag dat hij zijn pengreep verandert naar de dynamische driepuntsgreep. Dat zou beter zijn voor als hij gaat leren
schrijven. Zelf wil hij dat eigenlijk niet, want hij kan veel netter kleuren met zijn huidige greep.
Uit jullie site maak ik op dat de a la rondo greep een rijpe greep is. Wat is jullie mening over de noodzaak tot veranderen van zijn greep?
Het is inderdaad beter om de driepuntsgreep aan te leren. Dit blijft toch de meest effectieve pengreep en hier zal jouw zoon op latere leeftijd profijt van hebben. Ook denk ik dat de leerkracht de pengreep nu graag wil aanpassen, omdat hij nu nog jong genoeg is om een andere pengreep aan te leren.
Wat vaak het probleem is met het aanleren van de juiste pengreep, is dat kinderen in de kleuterleeftijd motorisch gezien vaak nog helemaal niet rijp zijn voor deze greep. Daarom zoeken zij naar effectieve alternatieven, zoals in zijn geval de rondo-greep. Wat ik zelf vaak gezien heb (ook bij mijn zoontje met eerst een verkeerde pengreep), dat het kind de pengreep uiteindelijk zelf weer aanpast op het moment dat hij hier rijp voor is. En dit allemaal zonder hier heel erg de nadruk op te leggen. Helaas kan het natuurlijk ook gebeuren dat kinderen de verkeerde pengreep inslijpen en nooit meer kunnen veranderen. Dit is waarschijnlijk de reden waarom de leerkracht van jullie zoon hier de nadruk op legt.
Algemene adviezen zijn:
*Oefen / speel op heel veel verschillende manieren met je zoon. Probeer express allerlei gekke pengrepen (en natuurlijk ook de juiste!) en speel met verschillende materialen (dikke pennen, dunnen pennen, kwasten, krijt etc. Wellicht lukt het met een bepaald materiaal beter om de juiste pengreep te gebruiken.
*Het moet vooral leuk blijven, hij moet plezier blijven houden in tekenen etc. Te veel nadruk op de juiste pengreep is misschien niet goed als hij hier nog niet aan toe is. Het wel blijven aanbieden op regelmatige basis zonder al te veel druk (spelenderwijs) is wellicht op dit moment een juiste keuze.
Uiteraard is elk kind anders en ga ook vooral in gesprek met de leerkracht. Wellicht heeft hij/zij nog goede adviezen en als jullie echt twijfels hebben over de ontwikkeling kunnen jullie altijd in gesprek met de huisarts / kinderarts van het consultatiebureau. Heel veel succes een plezier!
Lees ook antwoorden op eerder gestelde vragen over dit onderwerp:
http://www.kijkopontwikkeling.nl/vraag-en-antwoord/onrijpe-pengreep-kleuter-corrigeren/