Wat is ODD?
In dit artikel wordt uitgelegd wat ODD is. Lees meer over wat de kenmerken en oorzaken zijn. En welke gevolgen ODD op de ontwikkeling van het kind heeft. Verder lees je over de juiste behandeling en begeleiding van kinderen met deze stoornis.
ODD is een agressieve gedragsstoornis en kinderen met ODD zijn vaak vijandig, ongehoorzaam en moeilijk in de opvoeding. ODD heeft grote invloed op de gehele ontwikkeling van het kind en op de omgeving van het kind. Welke ondersteuning kan je als ouder bieden aan je kind met deze ontwikkelingsstoornis?
ODD uitgelegd
ODD staat voor Oppositional Defiant Disorder, oftewel een oppositioneel opstandige gedragsstoornis. Het is een agressieve gedragsstoornis. Kinderen met ODD zijn vijandig, openlijk ongehoorzaam en moeilijk in de opvoeding. Men spreekt pas van een agressieve gedragsstoornis, wanneer het gaat om ernstig negatieve gedragingen die vaker en sterker dan gemiddeld voorkomen, niet direct door een bepaalde gebeurtenis zijn te verklaren en voor een langere duur (6-12 maanden) aanwezig zijn. Het is belangrijk dit onderscheid te maken, omdat gedragingen horend bij de stoornis voor elk kind kenmerkend kunnen zijn binnen een bepaalde levensfase (bijvoorbeeld de puberteit) en niet te wijten zijn aan een stoornis.
Kinderen met ODD zijn vaak driftig, maken veel ruzie met volwassenen, zijn vaak opstandig en houden zich niet aan regels. Dit gedrag komt in vergelijking met het gedrag van andere kinderen van dezelfde leeftijd en ontwikkelingsniveau vaker voor. Het komt regelmatig voor dat kinderen met deze stoornis ook leerproblemen, stemmingsproblemen, angststoornissen en ADHD hebben en gevoelig zijn voor verslavingen.
Kenmerken ODD
Wat zijn de kenmerken van deze stoornis? Lees het artikel ‘Kenmerken ODD‘ voor de kenmerken volgens de DSM-IV-TR en andere mogelijke kenmerken.
Oorzaken ODD
Men vermoedt dat de oorzaak van ODD net als CD te maken heeft met een samenspel tussen erfelijke aanleg en omgevingsfactoren. De omgevingsfactoren kunnen te maken hebben met factoren binnen het gezin of kenmerken van de leeftijdsgenoten waar het kind mee omgaat. Deze kenmerken uit de omgeving kunnen het gedrag van het kind versterken of juist remmen.
Gevolgen ODD
ODD veroorzaakt in grote mate beperkingen in het sociale, school- of beroepsmatige functioneren. Kinderen met deze stoornis hebben in de school situatie meer dan gemiddeld problemen met leerkrachten en klasgenoten, waardoor ook leerproblemen kunnen ontstaan. Door de driftbuien en het opstandige gedrag is het ook vaak moeilijk om vriendschappen aan te gaan en te onderhouden en voor langere tijd een bijbaantje te hebben.
Ook is de gedragsstoornis van invloed op de thuissituatie. Ouders ervaren veel moeite bij het opvoeden en kunnen moeilijk een positieve relatie opbouwen met hun kind. Door het kenmerkende gedrag van kinderen met deze stoornis komen kinderen vaak in de problemen bij het spelen op straat, spelen op het schoolplein, sporten tijdens de gymles of op de sportvereniging.
Diagnose ODD
Deskundigen kunnen aan de hand van de DSM-IV-TR definitie (een internationaal erkend classificatiesysteem van stoornissen) op basis van gedragskenmerken de diagnose ODD vaststellen. Dit gebeurt aan de hand van een onderzoek, wat o.a. bestaat uit gesprekken met de ouders, leerkrachten, andere hulpverleners en gesprekken en observaties met het kind zelf. Een diagnose kan gesteld worden door een kinder- en jeugdpsychiater of gz-psycholoog (kinder- en jeugdpsycholoog).
Behandeling ODD
ODD is dikwijls moeilijk te behandelen en niet op te lossen door medicatie of therapie. Wel kunnen de problemen verkleind worden door behandeling en begeleiding van het kind en het gezin. Onderdeel van de behandeling is vaak oudertraining, gezinstherapie, begeleiding op school en gedragstherapie voor het kind.
Medicatie ODD
Medicatie wordt soms ingezet wanneer ook sprake is van een stemmings- of angststoornis en/of ADHD om bijvoorbeeld de concentratie en aandacht te verbeteren. Het voorschrijven van medicatie gebeurt door een arts, veelal in overleg met de behandelaar.
Zorgaanbieders
Kijk in het overzicht welke verschillende zorgaanbieders kinderen met deze stoornis ondersteuning bieden. Gezien de uiteenlopende problematiek kunnen verschillende hulpverleners betrokken zijn bij de behandeling en begeleiding van deze stoornis. Om het gezin tijdelijk te ontlasten en om de sociale vaardigheden van het kind te verbeteren, kunnen logeerweekenden en vakantieweken onderdeel zijn van de behandeling. Welke zorgaanbieder(s) heb je nodig?
Kinderzorgkaart
Let op: Tussen de deskundigen kan een groot verschil in ervaring en kennis op het gebied van ODD bij kinderen. Het is daarom raadzaam om navraag te doen naar de ervaring en kennis van de desbetreffende deskundige!
Kijk op de Kinderzorgkaart van Kijk op Ontwikkeling voor een zorgaanbieder bij jou in de buurt. Verschillende zorgaanbieders bieden ondersteuning aan kinderen met deze stoornis.
Stel je vraag
Stel je vraag over deze stoornis bij kinderen aan één van de professionals van Kijk op Ontwikkeling. Of kijk of jouw vraag al eerder is beantwoord.
Let op: Aan de hand van diagnostisch onderzoek kan bepaald worden of er sprake is van ODD en welke behandeling nodig is. Vragen over de ontwikkeling van uw kind? Neem contact op met één van de deskundigen van Kijk op Ontwikkeling of vind een zorgaanbieder voor kinderen bij jou in de buurt via de Kinderzorgkaart.