Tips voor als je kind niet naar bed wil
Het hoort bij de leeftijdsfase van de dreumes en peuter. Slaapproblemen bij kinderen zijn vaak fasegebonden. Maar als ouder kan je moedeloos worden van een kind dat maar niet rustig naar bed wil gaan. Welke strategieën zijn er om kinderen rustig op bed te krijgen? Wat zijn de tips als een kind niet wil slapen? In dit artikel zijn algemene tips opgenomen voor als je kind niet wil slapen. Voor uitgebreidere tips kan je het artikel Alles over slaapproblemen lezen. Ook raden wij het boek Slaap! voor dreumes en peuter van S. Willekes aan voor meer achtergrondinformatie over slapen en een fijn stappenplan.
Helaas is er niet één simpele oplossing voor het probleem als je kind niet naar bed wil. Alle kinderen en ouders met bijbehorende opvoedstijl zijn anders. Toch is er wel een algemene aanpak en zijn er standaard tips die de meeste ouders en kinderen zullen helpen bij een betere nachtrust. Lees in dit artikel de algemene tips voor kinderen die niet willen slapen. Behoefte aan meer advies op maat? Lees dan ook het artikel hulp bij slaapproblemen kind. In dit artikel is een systematisch stappenplan uitgewerkt voor het oplossen van slaapproblemen bij kinderen.
Boekentips:
Mijn kind wil niet naar bed! Algemene aanpak.
Mijn kind wil niet naar bed en slapen, wat kan ik doen? Inzicht in het bioritme van je kind, het afstemmen van de dag- en avondroutine hierop en consequent zijn is de basis van succes. Lees hieronder de algemene aanpak met vijf stappen.
1. Kijk goed naar het bioritme van jouw kind.
Alle kinderen zijn anders, maar bijna alle kinderen geven wel een bepaald signaal af als zij moe zijn. Wees hier als ouders alert op en zorg ervoor dat jouw kind niet over zijn vermoeidheid heen raakt. Om het bioritme te kunnen bepalen is het handig om inzicht te hebben in hoeveel slaap een kind nodig heeft.
Lees ook:
2. Voorspelbaarheid en duidelijkheid
Breng je kind volgens een vaste volgorde naar bed, gebruik een bedritueel. Kinderen houden van voorspelbaarheid en duidelijkheid. Het is niet handig om het bedritueel te eindigen met de vraag ‘of hij lekker gaat slapen?’. Hierdoor geef je jouw kind een keuze en kan je in een machtsstrijd verwikkeld raken. Sluit liever af met: ‘ik wil dat je lekker gaat slapen, tot morgen’.
3. Consequent zijn, wees slimmigheidjes voor!
Stap na het bedritueel op en ga direct de kamer uit. Laat je niet verleiden om nog een glaasje water te pakken, een extra kus te geven, toch het lichtje nog aan of juist aan te doen of toe te geven aan andere strategieën van jouw kind. Het is slimmer om deze strategieën voor te zijn, door deze mee te nemen in het bedritueel. Ook kan je als onderdeel van het bedritueel nog jouw kind de mogelijkheid geven één ding te vragen, daarna mogen geen vragen meer gesteld.
Lees ook:
4. Kies een strategie voor al je kind gaat huilen
Het is heel normaal dat je kind door de verandering uit boosheid zal gaan huilen. Hij zal dit proberen te gebruiken als machtsmiddel. Als dit het geval is kan je beter niet gelijk terug komen als je kind gaat huilen. Spreek met jezelf (en je partner) af, hoe lang jullie het kind laten huilen. Een richtlijn is minimaal 3 tot maximaal 10 minuten. Blijft jouw kind huilen, loop dan terug naar de kamer en probeer je kind op een neutrale manier rustig te krijgen door bijvoorbeeld op je knieën bij het bed te gaan zitten, een kus en aai over de bol te geven en rustig te herhalen waar het bedritueel mee is afgesloten: ‘ik wil dat je lekker gaat slapen, tot morgen’. Laat je niet verleiden door jouw kind op te tillen, boos te worden of juist te lief en enthousiast te zijn.
Lees ook:
5. Herhaal het ritueel
Herhaal dit ritueel net zolang totdat jouw kind in slaap is gevallen. Je kan het ritueel steeds soberder maken door op een gegeven moment alleen nog de kus te geven en niet meer te praten. Ook kan je na een aantal dagen jouw kind steeds iets langer laten huilen voordat je gaat kijken.
Deze aanpak is alleen goed op het moment dat er dus sprake is van boosheid en een machtsstrijd. Als je kind niet veilig is gehecht of er speelt iets anders waarom je kind huilt en niet wil slapen is het laten huilen uiteraard niet geschikt.
Oorzaken niet naar bed willen
Let op: Over het algemeen is direct effect te zien door middel van deze aanpak. Als deze aanpak een week lang consequent is doorgevoerd en er bijna nog geen verbetering is opgetreden, is er mogelijk iets anders aan de hand of andere aanpak nodig. Kijk naar de oorzaken en andere tips bij slaapproblemen en/of schakel professionele hulp in.
Lees ook:
Mijn kind wil niet naar bed! Algemene tips voor als jouw kind niet wil slapen.
Mijn kind wil niet naar bed en slapen, dit kan je doen. Hieronder zijn vijf algemene tips opgenomen om je kind te leren slapen.
1. Zorg voor niet te veel prikkels overdag en zeker niet vlak voor het slapen gaan:
Door drukke stoeispelletjes en (drukke) televisiebeelden vlak voor het slapen gaan vallen kinderen moeilijker in slaap. Voorkom te veel prikkels door de leefomgeving van het jonge kind aan te passen. Breng het kind niet onnodig in aanraking met indrukken die niet passen bij zijn leeftijd en nog niet te plaatsen zijn voor hem. Verplaats je in de ervaringswereld van jouw kind! Een kind heeft een van nature gelijkmatig en langzaam tempo!
2. Bouw de dag af door middel van een rustige periode:
Heeft jouw kind te veel prikkels opgedaan gedurende de dag, bouw dan de dag af door af te sluiten met een rustige periode. Gedurende deze rustige periode kan het kind alvast indrukken verwerken en hoeft dit niet meer in bed gedaan te worden. Je kan voor een rustige periode zorgen door zelf rustig te bewegen en gedempt en weinig te spreken. Verder kan een warme douche en massage ontspannend zijn, om vervolgens rustig op de kamer nog heel even te spelen met rustgevend speelgoed, niet te fel licht en eventueel zachte, rustige muziek.
3. Laat jouw kind het verhaal van zijn dag vertellen:
Het kan jouw peuter helpen om de gebeurtissen en belevenissen van de dag te verwerken door hem zijn verhaal van de dag te laten vertellen. Voor jongere kinderen, kan jij ook zelf op een rustige manier de dag doornemen.
4. Wees als ouders een team!
Zorg dat je het met elkaar eens bent over de aanpak. De algemene aanpak zoals hierboven beschreven kan een leidraad zijn die toegepast kan worden. Uiteraard zijn er verschillen tussen beide opvoeders, maar op hoofdlijnen moet dezelfde aanpak gehanteerd worden. Dit geeft duidelijkheid voor het kind en vermindert ook de kans dat jullie als ouders uit elkaar gespeeld worden.
5. Bepaal naast het bedritme, ook het dagritme!
Zoals eerder beschreven vragen kinderen om duidelijkheid en structuur. Door een regelmatige dagindeling (opstaan, aankleden, ontbijt, alleen spelen, samen spelen, middageten, etc.), geef je jouw kind deze structuur en geef je ook het signaal af dat jij als ouder het ritme bepaald. Door het jonge kind nog niet te veel keuzes te geven overdag, zal hij ’s avonds ook minder snel het ritme willen bepalen. Enige kennis over slaapschema’s en voorbeeldroutines kan handig zijn.
Boekentips voor als je kind niet naar bed wil:
Lees ook:
Hulpmiddelen bij slaapproblemen kinderen
Soms kunnen hulpmiddelen helpen bij slaapproblemen. Sommige baby’s en kinderen worden rustig van ‘white noise’ en/of slapen prettig op het moment dat er een nachtlampje in de kamer aan staat. Ook kan een slaaptrainer helpen bij sommige slaapproblemen.
Tip:
Soms helpt een verzwaringsdeken:
Sommige kinderen slapen rustiger en beter op het moment dat zij goed voelen dat zij toegedekt zijn. Een verzwaringsdeken kan dan een goed hulpmiddel zijn. Soms is deze deken ook effectief voor nachtangsten.
Tip:
Wat als nog niks helpt?
Het is niet raar om bij slaapproblemen (kortdurende) professionele hulp in te schakelen. Vaak worden de problemen door de slechte nachtrust alleen maar groter. Een paar simpele tips van een buitenstaander kunnen zeer verhelderend zijn. Zoek een therapeut bij jou in de buurt of neem contact op met jouw huisarts of Centrum voor Jeugd en gezin van jouw gemeente. Je kan ook gebruik maken van het stappenplan opgenomen in het artikel Hulp bij slaapproblemen kind en baby van deze website.