Hoe leer ik mijn kind in eigen bed slapen?

Op een geven moment komt elke ouder op het punt dat zij hun kind in het eigen bed en/of op de eigen kamer willen laten slapen. Maar wat als je baby, dreumes, peuter, kleuter of kind niet in zijn eigen bed wil slapen? Wat als je kind niet alleen wil slapen? Dit artikel geeft antwoord op de vraag: Hoe leer ik mijn kind in eigen bed slapen en hoe leer ik mijn kind alleen slapen? Na dit artikel verder lezen over slaapgedrag bij kinderen verbeteren? Dan raden wij het boek Het babyslaapboek en Slaap! Voor dreumes en peuter aan.  

Op welke leeftijd gaat een kind in het eigen bed slapen? En waarom wil mijn kind niet (meer) in zijn eigen bed slapen? Met deze vragen stoeien heel veel ouders. In dit artikel geven wij antwoord op deze vragen. Verder lees je tips en de aanpak om je kind uit je eigen bed te krijgen en/of in zijn eigen kamer te laten slapen. Lees ook de artikelen voor het leren doorslapen en leren zelfstandig slapen van je baby, dreumes, peuter, kleuter en kind.

Welke leeftijd eigen bed slapen / alleen slapen?

Het moment dat kinderen in het eigen bed op hun eigen kamertje gaan slapen verschilt van ouder tot ouder. Dit is afhankelijk van het temperament van het kind, de mate waarin ouders en kind elkaar wakker houden en de omgevingsfactoren. Ook is dit deels cultuur bepaald. Zo is het in de Westerse landen gebruikelijker om kinderen sneller in een eigen bed te laten slapen dan in andere delen van de wereld.

De meeste ouders laten hun kind in elk geval de eerste paar weken na de geboorte bij hun op de slaapkamer slapen (roomsharing). Baby’s hebben gedurende deze periode nog veel verzorging en fysieke aandacht nodig. Voor veel ouders komt er een natuurlijk moment dat je voelt dat het goed is voor het kind en/of voor jezelf als het kind alleen leert slapen.

Op het moment van schrijven van dit artikel wordt in de meeste literatuur geadviseerd om een kind minimaal de eerste zes maanden tot 1 jaar bij je op de slaapkamer te laten slapen. Dit is namelijk één van de aanbevelingen om de kans op wiegendood te verkleinen. Een eigen wieg, ledikant (of co-sleeper) is de veiligste slaapplek voor een baby.

Waarom wil mijn kind niet in eigen bed slapen?

Wat zijn de oorzaken dat een kind niet in eigen bed wil slapen? Waarom een kind niet in eigen bed wil slapen kan per leeftijdsfase verschillen. Pasgeboren baby’s hebben bijvoorbeeld continue zorg, voeding en nabijheid nodig. Ook hebben zij nog niet geleerd om zelfstandig in slaap te leren vallen en hebben hier de ouders voor nodig. Het is dan ook volstrekt normaal dat jonge baby’s nog niet alleen kunnen slapen.

Bij oudere kinderen kunnen angsten (bang voor het donker) en nachtmerries een rol spelen. Ook kunnen gewenning en onhandige slaapassociaties (afhankelijkheid ouder om in slaap te kunnen vallen) een reden zijn waarom een kind niet alleen op de eigen kamer wil slapen.

Ook plotselinge gebeurtenissen of veranderingen zoals een verhuizing, overlijden, scheiding, voor het eerst naar school kunnen zorgen voor slaapproblemen. Tot slot kunnen ook onderliggende medische oorzaken de reden zijn dat een baby, dreumes, peuter, kleuter of ouder kind opeens niet meer in het eigen bed wil slapen

Aanpak kind in eigen bed leren slapen

Hoe leer je een baby, dreumes, peuter, kleuter en kind in eigen bed slapen? Lees de tips en aanpak om je kind alleen te leren slapen. Per leeftijdsfase zijn de mogelijke oorzaken, aanpak, tips en slaaphulpmiddelen voor je kind beschreven. In sommige gevallen komen in verschillende leeftijdsfasen dezelfde oorzaken en aanpak terug.

Ga naar de aanpak voor een:

• Baby 6 maanden wil niet in eigen bed slapen
• Kind 1 jaar wil niet in eigen bed slapen
• Kind 2 jaar wil niet in eigen bed slapen
• Kind 3 jaar wil niet in eigen bed slapen
• Kind 4 en 5 jaar wil niet in eigen bed slapen

Baby 6 maanden wil niet in eigen bed slapen

Hoe leer je een baby in eigen bed slapen? Lees de mogelijke oorzaken, aanpak en slaaphulpmiddelen om je baby alleen in zijn eigen kamer te leren slapen. Aangeraden wordt om je baby minimaal de eerste zes maanden tot 1 jaar bij de ouders op de kamer te laten slapen. Soms kunnen er redenen zijn om je kind eerder in de eigen kamer te laten slapen. Laat je hierover eventueel adviseren door het consultatiebureau en/of de huisarts.

Aanpak en tips in eigen bed slapen baby

Vanaf de geboorte kan je goede slaapgewoonten bij je baby aanleren. Denk aan een goede slaapomgeving, vaste slaapplek (bij jou op de kamer), een vaste routine en een slaapritueel. Jouw kind zal vaak nog veel ondersteuning nodig hebben bij het in slaap vallen.

Probeer rond de leeftijd van 4 maanden onhandige slaapassociaties (zoals in slaap wiegen en/of aan de borst of fles in slaap laten vallen) afgebouwd te hebben. Oefen met het zelfstandig in slaap laten vallen van je kind. Dus probeer bij steeds meer dutjes jouw kind wakker in bed te leggen. Hij leert dan zelf in slaap te vallen en is hierin niet steeds afhankelijk van een ouder. Zorg voor voldoende slaap overdag door regelmaat en ritme.

Als je kind nog in een co-sleeper slaapt laat je jouw kind wennen aan de wieg of ledikant. Dit kan eerst nog op de kamer van de ouders zijn en daarna op de eigen kamer. Je kan eventueel ook beginnen met de dutjes overdag op de eigen kamer en de dutjes ’s nachts nog op de kamer van de ouders.

Sluit lichamelijke en mentale kwaaltjes uit. Als jouw baby nog veel moeite heeft met het alleen slapen en zelf in slaap vallen, pas dan eventueel een slaaptraining methode toe. Zie het artikel zelf leren slapen baby, dreumes en peuter.

Slaaphulpmiddelen baby 6 maanden

• Verduisterende gordijnen
• White noise
• Speen (glow in dark)
• Goed gekeurd knuffeldoekje (vanaf zes maanden)
• Babyfoon met videofunctie
• Juiste slaapkleding: slaapzak (vierseizoenen) en pyjama

Een slaapzak is sowieso veiliger slapen dan een dekentje en wordt aangeraden tot minimaal de leeftijd van twee jaar. Een slaapzak kan een kind ook een gevoel van geborgenheid geven en kan hij niet van zich aftrekken zoals bij een deken wel mogelijk is.

Kind 1 jaar wil niet in eigen bed slapen

Hoe leer je een kind van 1 jaar in eigen bed slapen? Lees de mogelijke oorzaken, aanpak en slaaphulpmiddelen om je kind van 1 jaar alleen in zijn eigen kamer te leren slapen. Op het moment dat jouw kind van 1 jaar altijd bij jou op de kamer heeft geslapen, kan het best een uitdaging zijn om je kind te leren slapen in zijn eigen bed. Ook kan het voorkomen dat kinderen al een tijd in het eigen bed slapen, maar opeens niet meer alleen willen slapen.

Aanpak en tips in eigen bed slapen dreumes 1 jaar

Algemeen: Zorg voor een perfecte slaapomgeving, zorg dat je kind niet onder- of oververmoeid is. Door het volgen van een vast voeding- en slaapschema kan je ervoor zorgen dat je kind voldoende slaapt. Gebruik ook altijd een bedritueel. Zorg ook dat de kamer een prettige plek is om te verblijven voor je kind. Speel bijvoorbeeld overdag samen met je kind op de kamer. Knuffel en verschoon je kind op zijn kamer. Koop eventueel samen leuke dingetjes voor de kamer en laat hem trots worden op zijn kamer!

Als jouw kind nog erg afhankelijk is van jou als ouder om in slaap te vallen (bijvoorbeeld in slaap wiegen of handje vasthouden tot hij in slaap valt), moet je proberen deze onhandige slaapassociaties af te bouwen. En eventueel te vervangen door positieve slaapassociaties (zie slaaphulpmiddelen). Oefen eerst tijdens de dutjes overdag met het wakker in bed leggen van je kind. Dit ga je vervolgens ook oefenen ’s nachts. Om alleen op de eigen kamer te kunnen slapen moet een kind namelijk geleerd hebben om zelfstandig in slaap te kunnen vallen. Pas eventueel een slaaptraining methode toe om je kind bij het proces te ondersteunen.

Als jouw kind altijd bij jou op de kamer heeft geslapen kan je het kind aan zijn nieuwe bed leren wennen door deze een tijdje in de kamer van de ouders nog te gebruiken. Je kan het ledikant steeds wat verder van het bed van de ouders verplaatsen om op die manier de afstand letterlijk tussen ouder en kind ’s nachts te vergroten. Of je laat je kind de dutjes overdag in het nieuwe bed op de eigen kamer doen om te wennen en ’s nachts nog in de co-sleeper bij de ouders op de kamer.

Soms gaat de overstap vanzelf en gemakkelijk. Het kan ook helpen om een aantal nachten bij je kind op de kamer te liggen. Je kind went dan wel aan de nieuwe kamer en bed, maar nog wel in de nabijheid en veiligheid van de ouder. Als de laatste stap (ook ’s nachts in het eigen bed) lastig gaat kan je een slaaptraining methode toepassen. Zie hierover het artikel Zelf leren slapen baby, dreumes en peuter. Tot slot: sluit mentale en lichamelijke kwaaltjes uit voordat je met het in eigen bed slapen gaat oefenen.

Slaaphulpmiddelen dreumes 1 jaar

• Verduisterende gordijnen
• Juiste slaapkleding: slaapzak (vierseizoenen) en pyjama
• White noise
• Knuffeldoekje of knuffeltje
• Speen (glow in dark)
• Babyfoon met videofunctie

Laat je kind het liefst tot minimaal de leeftijd van 2 jaar in een slaapzak slapen en nog niet onder een dekentje. In verband met de veiligheid (verstikkingsgevaar), maar het zorgt ook voor geborgenheid en houdt je kind beter warm gedurende de nacht. Een deken kan een kind weg trekken om het vervolgens midden in de nacht koud te kunnen krijgen.

Kind 2 jaar wil niet in eigen bed slapen

Hoe leer je een kind van 2 jaar (weer) in eigen bed slapen? Wat zijn de oorzaken van niet alleen willen slapen? Lees de mogelijke aanpak en slaaphulpmiddelen om je peuter van 2 jaar alleen in zijn eigen kamer te leren slapen. De meeste kinderen van 2 jaar hebben al een periode op hun eigen kamer geslapen. Het gebeurt echter regelmatig dat kinderen opeens niet meer in het eigen bed en alleen willen slapen. Op het moment dat jouw kind van 2 jaar altijd bij jou op de kamer heeft geslapen, kan het door gewenning de overstap naar de eigen kamer best ingewikkeld zijn.

Aanpak en tips in eigen bed slapen peuter 2 jaar

Algemeen: Zorg voor de perfecte slaapomgeving voor je kind. Ook is het belangrijk dat je peuter niet onder- of oververmoeid is. Rust en regelmatig (routines) zijn van groot belang. Gebruik tot slot altijd een bedritueel en/of bouw een nieuw bedritueel. Verder is het belangrijk dat de kamer een fijne plek is om te zijn voor je kind. Dit kan je doen door hem op de kamer te verschonen en knuffelen. Ook kan je overdag af en toe met hem op zijn kamer spelen. Koop eventueel een leuke nieuwe gadget voor zijn kamer.

Als jouw kind altijd bij jou op de kamer heeft geslapen zie dan de aanpak omschreven bij kind 1 jaar. Je kan stap voor stap (eest overdag en dan ’s nachts) je kind leren in zijn eigen bed te slapen. Op deze leeftijd kan een beloningssysteem soms goed werken!

Soms zijn kinderen van 2 jaar als gevolg van een (nare) gebeurtenis opeens weer erf afhankelijk geworden van de ouders om in slaap te vallen. Als dit te lang duurt kunnen onhandige slaapassociaties ontstaan. Bijvoorbeeld dat je kind alleen bij jou op schoot in slaap valt of als jij naast je kind op de grond ligt. Het is dan zaak om deze onhandige slaapassociaties weer af te leren. Als jouw kind niet zelfstandig in slaap kan vallen, lukt het ook niet om in het eigen bed te slapen! Gebruik hiervoor eventueel een slaaptraining methode.

Op de leeftijd van 2 jaar kunnen ook angsten voor het donker en nachtmerries ontstaan. Je kan eventueel een klein nachtlampje (liefst met rood licht) introduceren. Ook kan lastig gedrag als gevolg van de peuterpubertijd ontstaan en opeens slaapproblemen veroorzaken. Lees de artikelen Lastig gedrag en Verlatingsangst hoe je hier mee om kan gaan.

Sluit tot slot ook medische en mentale kwaaltjes uit. Als het dan nog steeds lastig lukt om je kind alleen te laten slapen, pas dan een slaaptraining methode toe.  methode toepassen. Zie hierover het artikel Zelf leren slapen baby, dreumes en peuter.

Slaaphulpmiddelen dreumes 2 jaar

• Verduisterende gordijnen en/of een nachtlampje met rood licht
• White noise, om geluiden van buitenaf te blokken
• Slaaptrainer
• Juiste slaapkleding: slaapzak (vierseizoenen) en pyjama
• Knuffeltje
• Babyfoon met videofunctie

Laat je kind het liefst tot minimaal de leeftijd van 2 jaar in een slaapzak slapen en nog niet onder een dekentje. In verband met de veiligheid (verstikkingsgevaar), maar het zorgt ook voor geborgenheid en houdt je kind beter warm gedurende de nacht. Een deken kan een kind weg trekken om het vervolgens midden in de nacht koud te kunnen krijgen

Kind 3 jaar wil niet in eigen bed slapen

Hoe leer je een kind van 3 jaar (weer) in eigen bed slapen? Wat zijn de oorzaken van het niet alleen willen slapen? Lees de mogelijke aanpak en slaaphulpmiddelen om je peuter van 3 jaar alleen te leren slapen. De meeste kinderen van 3 jaar slapen in principe op hun eigen kamer. Het gebeurt echter regelmatig dat kinderen opeens niet meer in het eigen bed en alleen willen slapen.

Aanpak en tips in eigen bed slapen peuter 3 jaar

Algemeen: Zorg voor de juiste slaapomgeving voor je peuter. Om slaapproblemen te voorkomen is het ook belangrijk dat je kind niet onder- of oververmoeid is. Zorg voor routine in de dag. Gebruik ook consequent een bedritueel. Verder is het belangrijk dat je kind de kamer een fijne plek vindt om te zijn. Dit kan je doen door overdag af en toe met hem op zijn kamer te spelen en de kamer leuk aan te kleden. Stuur je kind niet voor straf naar zijn kamer of bed. Dan loop je het risico dat de kamer en slapen een negatieve associatie krijgt.

In het geval jouw kind altijd bij jou op de kamer heeft geslapen, zie dan de aanpak omschreven bij kind 1 jaar. Je kan dan stap voor stap (eest overdag en vervolgens ’s nachts) je kind leren in zijn eigen kamen en bed te slapen. Je kan ook overwegen om een beloningssysteem te gebruiken.

Bekijk of jouw kind goed zelfstandig in slaap kan vallen. Of heeft hij de hulp van de ouder nodig om in slaap te vallen? Bijvoorbeeld in de kamer blijven of aaien tot je kind in slaap valt. Als gevolg van een grote gebeurtenis kan deze afhankelijkheid tijdelijk weer even groter zijn. Probeer deze afhankelijkheid snel weer af te bouwen, want anders zal het slapen in eigen bed niet lukken. Zelf in slaap kunnen vallen is namelijk een belangrijke voorwaarde hiervoor. Gebruik eventueel een slaaptraining methode om deze afhankelijkheid te doorbreken.

Kinderen van 3 jaar kunnen ook nog angsten voor het donker en nachtmerries kennen. Gebruik eventueel een klein nachtlampje (liefst met rood licht). Omdat kinderen nog weinig besef van tijd hebben kan ook een slaaptrainer handig zijn. Ook kan er nog lastig peutergedrag zijn waardoor het slapen moeilijk gaat. Lees de artikelen Lastig gedrag en Verlatingsangst hoe je dit kan aanpakken.

Tot slot: sluit medische en mentale kwaaltjes uit. Als het daarna nog steeds niet lukt om je kind alleen in zijn eigen bed te laten slapen, gebruik dan een slaaptraining methode. Zie hierover het artikel Zelf leren slapen baby, dreumes en peuter.

Slaaphulpmiddelen kind 3 jaar

• Verduisterende gordijnen
• Babyfoon met videofunctie
• Slaaptrainer
• Een nachtlampje met rood licht en/of zaklamp
• White noise, om geluiden van buitenaf te blokken
• Juiste slaapkleding: slaapzak of dekentje en pyjama
• Knuffeltje

Kind 4 en 5 jaar wil niet in eigen bed slapen

Hoe leer je een kind van 4 of 5 jaar (weer) in eigen bed slapen? Wat zijn de oorzaken van het niet alleen willen slapen in bed? Bekijk de mogelijke aanpak en slaaphulpmiddelen om je kleuter van 4 en 5 jaar alleen te leren slapen. De meeste kleuters van 4 of 5 jaar slapen in principe op hun eigen kamer. Het gebeurt echter regelmatig dat kinderen van deze leeftijd opeens niet meer in het eigen bed en alleen willen slapen.

Aanpak en tips in eigen bed slapen kleuter 4 en 5 jaar

Algemeen: De juiste slaapomgeving is essentieel (temperatuur, geventileerd, opgeruimd, rustige kleuren). Daarnaast is het belangrijk om je kind voldoende te laten slapen om slaapproblemen te voorkomen. Dus op tijd naar bed, het liefst ook in de weekenden. Zorg voor routine in de dag. Gebruik ook nog steeds consequent een bedritueel. Verder is het belangrijk dat je kind de kamer een fijne plek vindt. Let op dat je je kind niet voor straf naar de kamer of bed stuurt. Dan kan je het risico lopen dat de kamer en slapen een negatieve associatie krijgt.

Lukt het jouw kind om zelfstandig in slaap te vallen? Of heeft hij, mogelijk als gevolg van een nare gebeurtenis) de hulp van de ouder nodig om in slaap te vallen? Bijvoorbeeld in de kamer blijven of handje vasthouden tot je kind in slaap valt? Als dit het geval is moet je deze onhandige slaapassociatie proberen te doorbreken. Anders zal het ook niet lukken om je kind op zijn eigen kamer te leren slapen. Dit kan heel lastig zijn en soms kan een slaaptraining methode helpen om je kind hierin te ondersteunen.

Betrek je kind in het proces. Bespreek het probleem met je kind en spreek eventueel met elkaar een beloningssysteem af. Soms kan je door te praten met elkaar ook beter het probleem achterhalen en misschien de oorzaak van het niet willen slapen wegnemen!

Kinderen van 4 en 5 jaar kunnen nog steeds veel last hebben van angsten (voor het donker) en nachtmerries. Gebruik eventueel een nachtlampje met rood licht. Ook kunnen kleuters nog steeds veel weerstand en lastig gedrag vertonen. Lees de artikelen Lastig gedrag en Verlatingsangst hoe je dit kan aanpakken.

Tot slot: sluit lichamelijke en mentale kwaaltjes uit. Als het vervolgens nog steeds niet lukt om je kind alleen in zijn eigen bed te laten slapen, gebruik dan een slaaptraining methode. Zie hierover het artikel Zelf leren slapen baby, dreumes en peuter.

Slaaphulpmiddelen kleuter 4 en 5 jaar

• Verduisterende gordijnen
• Een nachtlampje met rood licht en/of zaklamp
• Slaaptrainer
• White noise, om geluiden van buitenaf te blokken
• Babyfoon met videofunctie
• Knuffeltje