Tips voor als je kind niet doorslaapt
Ouders van een dreumes of peuter die niet doorslaapt kunnen soms moedeloos worden. Van vier of meer keer per nacht je bed uit wordt je doodmoe en bovendien raak je prikkelbaar en futloos. De kans is groot dat het gezin in een vicieuze cirkel komt en het slapen alleen maar slechter lijkt te gaan. Wat te doen als je kind niet doorslaapt? Lees in dit artikel tips, strategieën en adviezen als jouw kind niet doorslaapt. Lees eventueel ook het artikel Alles over slaapproblemen voor nog veel meer tips. Ook kan het soms helpen om een methode of stappenplan te gebruiken uit een boek. Wij vinden het boek Slaap! voor dreumes en peuter van S. Willekes bijvoorbeeld een prettig boek.
Helaas is er niet één remedie voor het probleem niet doorslapen. De beste manier om het probleem op te lossen is afhankelijk van de oorzaak die aan het slaapprobleem ten grondslag ligt, van de eigenschappen van het kind en de ouders zelf en de opvoedstijl die de ouders hanteren. Toch zijn er (algemene) strategieën en tips die de meeste ouders en kinderen op weg kunnen helpen bij het beter leren doorslapen. Wat als deze algemene tips onvoldoende helpen? Mogelijk heb je iets meer ondersteuning nodig en advies op maat. Lees dan ook het artikel Hulp bij slaapproblemen kind. In dit artikel is een stappenplan opgenomen om slaapproblemen systematisch op te lossen. Of neem contact op jouw huisarts, het consultatiebureau of het Centrum Jeugd en Gezin van jouw gemeente.
Hoe zorg je ervoor dat je kind doorslaapt?
Twee zaken zijn erg belangrijk om ervoor te zorgen dat je kind doorslaapt. De eerste stap is om te bepalen waarom je kind niet doorslaapt. Wat is de oorzaak van het steeds wakker worden in de nacht? Soms kan je de oorzaak van het slaapprobleem makkelijk wegnemen. Op het moment dat er geen medische oorzaken zijn of ernstige angsten voor de slaapproblemen, kan je met stap twee starten. Het aanleren van emotionele zelfstandigheid. Zie hieronder een toelichting op deze twee stappen. Dit artikel eindigt met de strategie die toepast kan worden bij een kind wat elke nacht wakker wordt en niet doorslaapt.
1. Achterhaal de oorzaak van niet doorslapen
Allereerst is het belangrijk om de oorzaak van het probleem te achterhalen. Waarom komt jouw kind steeds uit bed, wat is er aan de hand? Sluit oorzaken zoals lichamelijke ongemakken (te warm, te koud, jeukende kleding, etc.) en medische oorzaken uit en/of verhelp deze. Kijk vervolgens of er sprake is van angst, een probleem wat in deze leeftijdsfase veel voorkomt. Alle dreumesen en peuters hebben in meer of minderen mate last van scheidings- of verlatingsangst en nachtelijke angsten. Het kind kan simpelweg bang zijn in het donker. Voor deze oorzaken zijn andere of aanvullende strategieën nodig.
2. Leer emotionele zelfstandigheid aan
Alle mensen worden meerdere keren per nacht wakker. Als jouw kind ’s nachts wakker wordt en het een vervelend gevoel krijg van het alleen zijn, is het heel aannemelijk dat jouw kind gaat huilen. Het lukt jouw kind nog niet voldoende om zichzelf te troosten en heeft voor een veilig en prettig gevoel de nabijheid van de ouders nodig. Emotionele zelfstandigheid kan je jouw kind leren door als ouders invoelend en liefdevol te zijn en er op het juiste moment te zijn. Jouw kind krijgt hierdoor zelfvertrouwen en wordt gerustgesteld dat nare situaties weer overgaan.
De kunst is echter om als ouders deze emotionele zelfstandigheid steeds wat verder uit te bouwen. Dit kan je doen door dit allereerst overdag te gaan ‘trainen’. Je kan jouw kind leren eerst zelf kleine probleempjes op te lossen en niet gelijk bij de eerste ‘kik’ te troosten of te helpen als iets niet lukt. Als het jouw kind alleen lukt om een probleem te overwinnen, zal dit hem weer extra zelfvertrouwen geven. Als de emotionele zelfstandigheid overdag toeneemt, zal dit ook een positief effect hebben op de zelfstandigheid ’s nachts. Je kan jouw kind helpen bij het bedenken van strategieën om zichzelf te troosten ’s nachts. Strategieën kunnen zijn het aaien van een knuffel, een slokje water drinken, naar een tekening aan de muur kijken, denken aan een fijne gebeurtenis etc. Je kan een oudere peuter ook zelf een strategie laten bedenken. Dit zijn vaak de meest effectieve!
Lees ook:
Hulpmiddelen bij slaapproblemen
Een hulpmiddel of beloningsmiddel kan soms helpen bij slaapproblemen. Sommige baby’s en kinderen worden kalm van ‘white noise’ en/of slapen rustiger wanneer een nachtlampje in de kamer aan staat. Ook is bij vroeg wakker worden een slaaptrainer vaak effectief.
Tip:
Strategie bij kinderen die niet doorslapen
Gebruik de strategie die je ook toepast om jouw kind ’s avonds in slaap te krijgen. Ga niet gelijk naar jouw kind toe als hij ’s nachts gaat huilen. Misschien wordt jouw kind al vrij snel stil en heeft het zichzelf kunnen troosten. Als jij gelijk komt, kan je kind hier aan wennen en neemt de emotionele zelfstandigheid snel af! Bedenk van te voren hoeveel minuten jij en je partner het kind wil laten laten huilen. Vijf tot 10 minuten is een hele reële periode. Als het huilen aanhoudt, ga je naar de kamer van jouw dreumes of peuter en zegt op neutrale toon dat hij moet gaan slapen met eventueel een kus of aai over de bol. Haal jouw kind niet uit bed, maar herhaal dit ritueel liever een aantal keer. Wees consequent, hoe moeilijk dit ook kan zijn. De methode zal pas na een aantal nachten een positief resultaat opleveren en is moeilijk vol te houden als door het gehuil ook andere broertjes en zusjes wakker worden in het huis. In principe kan je voor deze kinderen dezelfde methode toepassen. Niet te veel aandacht schenken aan het ‘probleem’ en aangeven dat er niks aan de hand is en hij gewoon lekker door kan slapen.
Let op: Deze strategie is in principe niet geschikt voor kinderen die last hebben van nachtelijke angsten of nachtmerries. Hiervoor zijn in eerste instantie andere strategieën van toepassing, ook beschreven op deze website.
Lees ook:
Oververmoeid, doorbreek het patroon
Door oververmoeidheid slapen kinderen onrustiger en kom je al snel in een vicieuze cirkel van slecht slapen terecht. Als een kind nog een middagslaapje nodig heeft, werkt het over het algemeen averechts om het kind expres op te houden, in de hoop dat het ’s avonds beter zal slapen. Het is beter om het kind juist even uit het systeem te halen en één of meerdere nachtjes te laten logeren. Zowel het kind als de ouder kan dan even bijtrekken en misschien is het patroon van slecht slapen doorbroken.
Boekentips over slaapproblemen:
Een verzwaringsdeken kan helpen
Soms kan een verzwaringsdeken een goed hulpmiddel bij slaapproblemen zijn. Soms is deze deken ook effectief voor nachtangsten. Verschillende kinderen slapen minder onrustig en beter op het moment dat zij goed voelen dat zij toegedekt en ingepakt zijn. Er zijn verschillende verzwaringsdekens te koop. Om nog beter te kunnen ‘nestelen’ en het idee van geborgenheid te krijgen kan je ook denken aan een slaaptunnel.
Tip:
Wat als het niet werkt?
Op deze en andere websites zijn algemene tips beschreven. Soms zullen deze tips niet voldoende zijn om je kind door te laten slapen en heb je behoefte aan meer tips en ondersteuning. Het is helemaal niet vreemd om voor dit probleem (korte) ondersteuning van een professional te zoeken. Slaapgebrek is heel vervelend en juist doordat je futloos bent, ben je minder goed in staat objectief naar de situatie te kijken. Een objectieve blik van een ‘buitenstaander’ kan dan heel verhelderend zijn! Neem gerust contact op met je huisarts of het CJG van jouw gemeente. Of zoek een therapeut bij jou in de buurt via de zorgkaart voor kinderen. Je kan ook nog even kijken naar het stappenplan uit het artikel Hulp bij slaapproblemen kind en baby. Succes!
[…] 2. Dreumes of peuter slaapt niet door – Kijk op Ontwikkeling […]