Mijn dochter van 26 maanden praat erg weinig. Zij zegt een paar woordjes: papa, mama, opa, nee, die, ja, hallo, dag, ijs. Verder komt er nog weinig uit. Daarentegen begrijpt ze precies iets als wij iets zeggen. Mijn oudste dochter sprak op deze leeftijd al hele zinnen. Moet ik mij zorgen maken en hulp gaan zoeken, of komt het vanzelf?
Mijlpalen taalontwikkeling
U heeft goed opgemerkt dat uw dochter ‘minder dan gemiddeld praat’, het is ook belangrijk dat u daar alert op bent. Vanaf de leeftijd van 2 jaar zijn dit de minimale normen voor de taalproductie:
- Het kind spreekt in zinnen van twee woordjes (‘koek hebben’, ‘poes ook’).
- De woordopbouw is vaak onvolledig (‘toe’ voor ‘stoel’, ‘bopam’ voor ‘boterham’).
- Verschillende klanken kunnen nog ‘neuzig’ zijn.
- Hiernaast gebruikt het kind ‘brabbels’ en éénwoorduitingen.
Zie ook de mijlpalen op Kijk op Ontwikkeling, de spreeknormen en de SNEL-test op de website van kind en taal.
Achterstand taalproductie
Omdat uw dochter van 26 maanden nog geen twee woorden met elkaar combineert, is er sprake van een lichte achterstand in de taalproductie. We zien vaker dat de overstap van losse woorden naar korte zinnen niet voldoende op gang komt. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Zo kun je denken aan (tijdelijk) verminderd gehoor, bijvoorbeeld door oorontsteking. Ook kan er toch een taalstoornis zijn, waardoor het kind taal minder goed oppikt. Soms lijkt de oorzaak ook meer een karaktertrek, bijvoorbeeld dat een kind graag eerst iets echt goed wil kunnen, wat duidt op een vorm van faalangst. Soms is het taalaanbod van de omgeving van een wat te hoog niveau, zeker als een kind alles wel lijkt te begrijpen, spreek je als ouders al snel in langere en moelijkere zinnen. Op zich is dit goed voor de algehele taalontwikkeling, maar voor het leren produceren van zinnen kan de stap voor kinderen te groot worden.
Frustratie en stotteren
Bij sommige kinderen die nog weinig praten op deze leeftijd ontstaat er frustratie en soms ontwikkelt zich ook stotteren, omdat hij/zij niet voldoende kan uitleggen wat hij/zij bedoelt. Meestal is een achterstand op deze leeftijd wel sneller ingehaald dan wanneer u wacht tot uw dochter wat ouder is. Wellicht is er met kleine tips en aanpassingen in het taalaanbod en de juiste oefeningen in een korte tijd een inhaalslag mogelijk. Het lijkt mij ook belangrijk dat mogelijke oorzaken of ‘instandhoudende factoren’ worden uitgesloten door een logopedische observatie en een kort onderzoek. Ik wil u daarom aanraden om er ‘op tijd bij te zijn’ en een afspraak bij een logopedist in de buurt te maken.
Tips taalontwikkeling
U kunt zelf zeker ook al een heleboel doen om uw dochter te helpen: Door zelf uw zinnen aan te passen aan het niveau van uw kind, zal de stap om zinnetjes te gaan maken kleiner worden. Uw dochter zegt nog losse woorden, om haar te helpen kunt u proberen zoveel mogelijk in 2-woordszinnen tegen haar te spreken. Breek de langere zinnen dus op in losse brokjes van 2 woorden: ‘papa weg’, ‘mama auto’, ‘mama werken’, ‘die in’, ‘ijs eten’. Herhaal ook veel dezelfde structuren, bijvoorbeeld bij het aankleden alle kledingstukken benoemen: ‘sok aan, hemd aan, broek aan, trui aan’ etc. Bij het wassen kan dit ook: ‘haar wassen, arm wassen, hand wassen, buik wassen’ etc. Dat lijkt misschien wat saai, totdat u uw dochter uw zinnetje hoort herhalen! Verdere tips voor het stimuleren van de taalontwikkeling vindt u ook op de website van kind en taal.
Een logopedist zoeken kan via de website van de vereniging voor Logopedie (NVLF), of gewoon via internet of de telefoongids natuurlijk. Ook kunt u altijd vrijblijvend contact met mij opnemen! Succes!
Interessant en helder geschreven.